Waarom verstopt een paashaas eieren? De week van de lentekriebels roept allerlei vragen bij ons op…
Hello world, de lente staat voor de deur! Deze week (8 tot en met 12 maart) is het de week van de lentekriebels, en ja: wij voelen ze ook al kriebelen! Ook gaat deze maand in de nacht van 27 op 28 maart de klok één uur vooruit en worden de dagen weer langer. Maar waarom gaat de klok eigenlijk vooruit? Waarom planten we massaal viooltjes en beschilderen we eieren (die gelegd zijn door een paashaas?!)? Calm down, ik zocht het allemaal uit voor jullie. Laten we beginnen bij het begin.
Lang, lang geleden…
… pasten de Romeinen hun dagritme aan de lengte van de dag aan. Denk daarbij aan de intro van TIK-TAK: de dag begon bij zonsopgang en eindigde bij zonsondergang. Fast forward naar 1784: Benjamin Franklin publiceerde in een Franse krant zijn artikel “Early to bed and early to rise makes a man healthy, wealthy and wise”, waar hij voor de grap voorstelde dat alle Fransen vroeger moesten opstaan om het daglicht optimaal te benutten en zo minder kaarsen te verspillen!
De uitvinding van zomertijd schrijven we echter toe aan entomoloog George Hudson, en daar zit helemaal geen bijzondere symboliek achter: de man wilde gewoon extra daglicht na het werk om in de wildernis op insecten te gaan jagen. Geloof je me niet? Hudson was niet de enige! Bouwvakker William Willett was ook een groot voorstaander van zomertijd. De reden: het zat hem niet lekker dat hij bij zonsondergang niet langer kon golfen.
TIP: geen zin in een uur minder nachtrust? Denk dan net als Hudson en Willett alvast na over waar je dat extra uurtje daglicht aan gaat besteden! Lekker kuieren langs Noordkasteel, een late night picknick aan de dokken of gewoon een gezellig avondje op het terras, …
Een tragisch liefdesverhaal
Redenen genoeg om de lente te vieren: langere dagen, warmere dagen, heerlijke seizoensgroenten en -fruit, de natuur komt weer tot leven, … Dat de start van de lente een goed excuus is voor een feestje, dat wisten ze al in het oude Rome. Daar vertelde men het verhaal van de godin Cybele, die smoorverliefd werd op een man van vlees en bloed: Attis. Die zag Cybele echter niet staan, en vroeg in plaats daarvan iemand anders ten huwelijk. Cybele was zo jaloers dat ze Attis helemaal gek maakte. Zo gek, dat hij zichzelf castreerde en zelfmoord pleegde. De romeinen geloofden dat uit het bloed van Attis’ lichaam de eerste viooltjes groeiden en dat de godin Cybele zo bedroefd was over zijn dood, dat ze hem samen met de hulp van Zeus terug tot leven wekte. Elk jaar tijdens de lente-equinox vierden de romeinen drie dagen lang feest om de resurrectie van Attis te eren. Gotta love spring, am I right?
TIP: Laat je inspireren door het verhaal van Cybele en Attis en plant viooltjes op je kot! Er bestaan meer dan 400 soorten, ze komen in alle kleuren van de regenboog, zijn super makkelijk te onderhouden (echt waar, en ik krijg zelfs cactussen dood) én je kan ze zowel binnen als buiten planten. Wist je dat je viooltjes zelfs kan opeten?
Perzisch nieuwjaar
Wij vieren het nieuwe jaar dan wel op 1 januari, maar dat is zeker niet in alle culturen het geval. Neem bijvoorbeeld Perzisch nieuwjaar (Nowruz), dat al meer dan 3000 jaar lang wordt gevierd op de eerste dag van de lente. Nowruz gaat gepaard met lekker eten en allerlei rituelen, zoals Chahar Shanbe Suri: tijdens de laatste woensdag van het jaar verzamelen mensen zich rondom grote kampvuren waar men vervolgens één voor één over springt. Je leest het goed! Volgens deze traditie nemen de vlammen alle negativiteit van het afgelopen jaar weg, en kan men zo met een schone lei aan het nieuwe jaar beginnen.
TIP: Over een kampvuur springen is gevaarlijk! Als alternatief kan je negatieve ervaringen van het afgelopen jaar (denk: de blok) op een papiertje schrijven en deze vervolgens in je vuurkorf verbranden. Hou je toch liever vast aan de traditie van Nowruz? Spreek dan de volgende woorden uit terwijl je op een veilige afstand van het vuur blijft: Zardie man az to, sorkhie to az man (May my sickly pallor be yours and your red glow be mine). Poef! Blok voorbij, tijd voor de lente.
Waarom de paashaas eieren legt
Als kind stelde ik mezelf – en mijn ouders – elk jaar opnieuw dezelfde vraag: waarom verstopte een konijn in godsnaam eieren? Niet dat ik ontevreden was over de jaarlijkse overdosis aan chocolade in mijn achtertuin, maar toch. Om dit bijzondere fenomeen te verklaren, gaan we terug naar de tijd van de Saksen. Zij geloofden in de godin Eostre (gebaseerd op de Germaanse godin Ostara), die op een koude winterdag een gewond vogeltje vond. Om het vogeltje te redden, transformeerde ze het dier in een haas. De transformatie mislukte echter een beetje, waardoor het vogeltje er wel uit zag als een haas, maar nog steeds eieren kon leggen. Om de godin te bedanken beschilderde de haas-vogel zijn eitjes en liet hij die achter als cadeau voor Eostre. En dat is waarom de paashaas eieren legt.
TIP: fleur je kot op met een paasboom! In het voorjaar vind je in heel wat winkels bundeltjes paastakken, of misschien kan je thuis in de tuin op zoek naar enkele mooie takken voor je paasboom. Zet ze in een vaas en versier de takken met geschilderde paaseieren. Een kerstboom, maar dan in de lente!